Ο ΕΥΠΑΛΙΝΟΣ ΣΤΟ Up2U
Παναγιώτα Κοταρίνου, , Συντονίστρια Εκπαιδευτικού Έργου των μαθηματικών
Ειρήνη Κουλέτση, μαθηματικός, Βαρβάκειο Πρότυπο Γυμνάσιο
Μαρία Πλιάκου, Χημικός, Καλλιτεχνικό Γυμνάσιο γέρακα με Λυκειακές Τάξεις
Σωτήρης Συριόπουλος, μαθηματικός, 2ο Λύκειο Βριλησσίων
Παρασκευή Φλώρου, Εκπαιδευτικός Αγγλικής Γλώσσας, Καλλιτεχνικό Γυμνάσιο Γέρακα
Tο σχολικό έτος 2018-19 πραγματοποιήθηκαν στο Βαρβάκειο Γυμνάσιο, 2ο Λύκειο Βριλησσίων και Καλλιτεχνικό Σχολείο διαθεματικές διδασκαλίες, σε μαθητές Β και Γ Γυμνασίου, Α Λυκείου και Β Λυκείου αντίστοιχα, που αφορούσαν στη διάνοιξη του Ευπαλίνειου ορύγματος. Οι διδασκαλίες στηρίχτηκαν στο εκπαιδευτικό σενάριο Efpalinos@School το οποίο δημιουργήθηκε μέσα από τη συνεργασία μας, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού προγράμματος Up2U. Οι διδασκαλίες βασισμένες στο σενάριο, προσαρμόστηκαν στην ηλικιακή βαθμίδα των μαθητών, την ιδιαιτερότητα κάθε σχολείου και τις ειδικότητες και των άλλων εκπαιδευτικών που συμμετείχαν στο πρόγραμμα* από τις παραπάνω τρεις σχολικές μονάδες. Σκοπός των διαθεματικών αυτών διδασκαλιών μέσα από την αξιοποίηση νέων πρακτικών και εργαλείων του Up2U, υπήρξε η δημιουργία κινήτρων για προσωπική επένδυση των μαθητών στη διδασκαλία μαθηματικού περιεχομένου (Γεωμετρία) και η ενίσχυση της συμμετοχής τους στις μαθησιακές διαδικασίες. Πιο συγκεκριμένα οι μαθησιακοί στόχοι ήταν: α) για το μάθημα των Μαθηματικών η γνωριμία των μαθητών με την πολιτισμική διάσταση των μαθηματικών και η αξιοποίηση γνωστών τους μαθηματικών εννοιών (Όμοια τρίγωνα, Πυθαγόρειο θεώρημα) σε πραγματικές καταστάσεις, β) για το μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών, η γνωριμία με το ιστορικό και πολιτισμικό περιβάλλον της εποχής της διάνοιξης του Ορύγματος, η σύνδεση γνώσεων, στάσεων και αξιών που υποστηρίζονται στα Αρχαία Ελληνικά κείμενα με τη σύγχρονη πραγματικότητα, αναδεικνύοντας τη διαχρονική αξία των ΑΕ κειμένων γ) για το μάθημα της Αγγλικής γλώσσας η εκμάθηση λεξιλογίου-φραστικών δομών που συνδέονται με τη Γεωμετρία και τη Γεωγραφία με βάση συγκεκριμένο αυθεντικό οπτικοακουστικό υλικό και η ενίσχυση των δεξιοτήτων κατανόησης και παραγωγής προφορικού λόγου με πεδίο αναφοράς γεωμετρικές έννοιες. Τέλος για το μάθημα της Χημείας στόχος ήταν η γνωριμία των μαθητών με τη διαλυτότητα των αλάτων και τα προβλήματα που δημιουργούνται από αυτά.
Στη δημιουργία του σεναρίου αξιοποιήθηκε η ευέλικτη πλατφόρμα του προγράμματος οποία έχει ενσωματωμένα ψηφιακά εργαλεία: εργαλεία για την καταγραφή, επεξεργασία και δημοσίευση εκπαιδευτικού περιεχομένου πολυμέσων, υπηρεσίες τηλεδιάσκεψης, εργαλεία για την ανταλλαγή εγγράφων και αλληλεπίδρασης στις κοινότητες μάθησης, αποθετήρια περιεχομένου για ψηφιακά εκπαιδευτικά υλικά και ένα σύστημα διαχείρισης μάθησης για τη διαχείριση και παροχή ηλεκτρονικών μαθημάτων.
Δημιουργήθηκαν τρεις διαφορετικές πλατφόρμες, μία για κάθε σχολείο, στις οποίες είχαν πρόσβαση οι εκπαιδευτικοί και των τριών σχολείων για να έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιούν υλικό δημιουργημένο από τις άλλες σχολικές μονάδες. Βασικό θέμα σχετικό με τα Μαθηματικά σε κάθε πλατφόρμα αφορούσε στο πρόβλημα της ταυτόχρονης διάνοιξης του αμφίστομου Ευπαλινείου ορύγματος από δύο διαφορετικά ισοϋψή σημεία του όρους που παρεμβάλλεται μεταξύ της πηγής υδροδότησης της τότε πρωτεύουσας της Σάμου και της ίδιας της πόλης, καθώς και η εύρεση τους μήκους του ορύγματος. Άλλα θέματα στην Ελληνκή ή ΑγγλικήΓλώσσα, αφορούσαν στο ιστορικό πλαίσιο της διάνοιξης, στις ιστορικές πηγές που διασώζονται σχετικά με το όρυγμα, στα Μαθηματικά και τους μαθηματικούς αυτής της ιστορικής περιόδου καθώς και στα χημικά στοιχεία που βρίσκονται στα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν στο όρυγμα.
Οι μαθητές εργάστηκαν σε ομάδες και στην τάξη αλλά και διαδικτυακά για την επίλυση των διερευνητικών ερωτημάτων ενώ για την αξιολόγηση της εφαρμογής του διδακτικού σεναρίου, κλήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτηματολόγιο μέσω Google Forms. Από μια πρώτη ανάλυση των απαντήσεων των μαθητών διαφάνηκε ότι τα εργαλεία της πλατφόρμας έδωσαν κίνητρα στους μαθητές για ενεργό συμμετοχή και εμπλοκή τους στη διδακτική διαδικασία ενώ η διαθεματική προσέγγιση του θέματος και η διαδικτυακή τους συνεργασία κινητοποίησε περισσότερο το ενδιαφέρον των μαθητών.
*Στις πλατφόρμες των σχολείων συνεισέφεραν υλικό οι παρακάτω εκπαιδευτικοί οι οποίοι συμμετείχαν στο πρόγραμμα Up2U, Μορφούλα Τηλιγάδα, Κατερίνα Καβακλή και Άννα Χαρίση φιλόλογοι του 2ου Λυκείου Βριλησσίων και Σάντυ Κουρκουλέα φιλόλογος του Βαρβακείου Γυμνασίου.